„Docenienie jest równie ważne dla pracownika, jak i dla pracodawcy” - rozmowa z dr Dorotą Godlewską-Werner
Premie, możliwości rozwoju, przyjazne środowisko, dobra komunikacja, a może praca w kompetentnym zespole? W pierwszy piątek marca obchodzimy Dzień Doceniania Pracownika. O rozmaitych aspektach doceniania w pracy (i jego efektach) rozmawialiśmy z dr Dorotą Godlewską-Werner, badaczką i ekspertką w zakresie psychologii pracy, organizacji i zarządzania.
Karolina Żuk-Wieczorkiewicz: - W piątek obchodzimy Dzień Doceniania Pracownika. Co o docenianiu pracowników mówi psychologia organizacji i zarządzania?
Dorota Godlewska-Werner: - Fantastyczna idea! Według raportu „People at Work 2021: A Global Workforce View” jedynie 58% Polaków czuło się docenianych w pracy. A przecież docenianie jest traktowane przez psychologów biznesu jako kluczowe narzędzie liderskie, które ma bezpośredni wpływ na dobrostan pracowników, ich efektywność i zaangażowanie! Co ważne: nie musi ono dotyczyć tylko wyrażenia uznania za osiągnięte wyniki, ale także podziękowania za postawę wobec wykonywanych zadań i poświęcone zasoby.
- Czy doceniony pracownik to lepszy pracownik? Co pokazują badania?
- Lois Tetrick i Clifford Haimann, dokonując przeglądu badań w obszarze docenienia, zauważyli wyraźną zależność - że przynosi ono wyłącznie pozytywne rezultaty. Oczywiście pod warunkiem, że jest stosowane.
- Domyślam się, że jeśli nie jest stosowane, skutki są negatywne?
- Dokładnie tak!
- Na ile docenianie (lub bycie docenionym) w pracy jest ważne dla pracownika, a na ile dla pracodawcy?
- Badania pokazują, że doceniony pracownik charakteryzuje się wyższym poziomem dobrostanu oraz wyższym poczuciem własnej wartości i przydatności zawodowej. Cechuje się lepszą odpornością psychiczną, lepiej radzi sobie w sytuacjach stresowych i szybciej adaptuje do zmian. Działa w sposób bardziej niezależny, kreatywny i energiczny. Dostrzega sens w podejmowanych działaniach i kieruje się ciekawością poznawczą. W relacjach z ludźmi wykazuje się optymizmem i humorem. W konsekwencji wykonuje swoją pracę sprawnie i z entuzjazmem.
Jaki z tego wniosek? Docenienie jest równie ważne dla pracownika, jak i dla pracodawcy, ponieważ zadowolenie pracownika przekłada się na jej/jego motywację do pracy, troskę o jakość, wzmacnia lojalność wobec organizacji i obniża gotowość do zmiany pracy. Co ciekawe, badania pokazują, że już samo bycie świadkiem docenienia współpracowników może przynieść pozytywne skutki.
- Pozostańmy przez chwilę przy tych dwóch perspektywach. Jakiego rodzaju docenienia najbardziej poszukują pracownicy, a co najczęściej oferują ich szefowe/szefowie?
- Przełożeni często zakładają, że pracownicy oczekują przede wszystkim docenienia finansowego, więc liczą na to, że te finansowe benefity są wystarczające. Niekiedy czekają z owym docenieniem na moment, kiedy będzie możliwe przyznanie premii. Natomiast pracownicy często zgłaszają potrzebę otrzymywania pochwał i pozytywnych informacji zwrotnych nie tylko od przełożonych, ale też od współpracowników, dlatego tak ważne jest budowanie kultury organizacyjnej opartej na wzajemnym wyrażaniu uznania. Instytut Gallupa oszacował, że 40% pracowników jest chwalonych tylko kilka razy w roku, podczas gdy powinno to mieć miejsce co najmniej raz na tydzień. Kilka lat temu dowiedziono, że przeciętny polski przełożony chwali 2 razy w roku. Pozostawię to bez komentarza.
- Co zatem - poza aspektem materialnym - decyduje o poczuciu bycia docenionym w zespole, firmie czy organizacji?
- Docenienie najczęściej wiąże się z troską o pracownika i dążeniem do zaspokojenia jej/jego potrzeb. Dlatego tak ważne jest stworzenie odpowiednich warunków pracy. Wśród motywatorów niematerialnych wymienia się między innymi stworzenie możliwości rozwoju, budowanie przyjaznego środowiska pracy i pracę w kompetentnym zespole - oraz zapewnienie sprawnej i konstruktywnej komunikacji.
Dla pracowników ważne jest także poczucie sensu wykonywanych zadań i zrozumienie szerszego kontekstu. Udostępnienie informacji i poświęcenie czasu na rozmowę świadczy o obdarzeniu pracowniczki lub pracownika zaufaniem.
- Czego w tym dniu życzyłabyś pracownikom, a czego pracodawcom?
Życzę nam wszystkim autentycznego i zindywidualizowanego docenienia bez względu na to, jaką rolę pełnimy w organizacji. Okazujmy sobie wzajemnie uznanie i wdzięczność, budujmy wspólnie wspierające się środowisko pracy.
- Dziękuje za rozmowę!
Dr Dorota Godlewska-Werner jest wykładowczynią w Zakładzie Psychologii Ekonomicznej i Psychologii Organizacji Instytutu Psychologii UG, jak również trenerką i konsultantką biznesową. Naukowo interesuje się zachowaniami organizacyjnymi, kompetencjami liderów i zaangażowaniem w pracę, a także zagadnieniami z zakresu work-life balance. Prowadzi szkolenia z obszarów budowania zespołu oraz kompetencji przywódczych i komunikacyjnych.
autor: Karolina Żuk-Wieczorkiewicz/CKiP