Pomorskie Centrum Badań nad Kulturą

I. Grono badaczy – pracowników Instytutu Socjologii, skupionych wokół Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą:

1. Prof. zw. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński, kierownik Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą UG
2. Dr Agata Bachórz
3. Dr Karolina Ciechorska-Kulesza
4. Dr Lesław Michałowski
5. Dr Krzysztof Stachura
6. Mgr Piotr Zbieranek

Współpracownicy:

7. Mgr Joanna Krukowska (doktorantka IS)
8. Dr Agnieszka Bednarek-Bohdziewicz
9. Dr Aleksandra Paprot-Wielopolska (Instytut Etnologii UG)
10. Mgr Tomasz Grabowski

II. Główne cechy zespołu badawczego:

- formułuje ono nowe propozycje teoretyczne (np. poszerzenie pola kultury, (nie)uczestnictwo w kulturze, nowy kapitał kulturowy czy nowy model powinnościowy), które następnie podejmowane są w innych ośrodkach akademickich przez badaczy reprezentujących nie tylko socjologię, ale również pokrewne dyscypliny (etnologię, kulturoznawstwo) i które wchodzą dzięki temu na stałe do literatury naukowej;

- realizuje konsekwentnie projekty badawcze, tworząc nowe narzędzia oraz rozwijając własną metodologię (łącznie w latach 2011-2019 zrealizowano 7 projektów badawczych – dwa aktualnie są w realizacji),

- dba o upowszechnianie wyników badań poprzez publikacje – dotychczas wydano 9 monografii naukowych oraz kilka artykułów w czasopismach naukowych,

- buduje szeroką sieć współpracy z różnymi ośrodkami naukowymi, czemu służyły trzy ogólnopolskie konferencje oraz odbywające się w ramach realizowanych projektów: warsztaty metodologiczne, dyskusje i panele eksperckie, prezentacje wyników badań i promocje wydawnictw etc.; łącznie można szacować, iż w ramach realizowanych dotychczas projektów w roli referentów, dyskutantów, panelistów, ekspertów czy też recenzentów brało udział ok. 50 badaczy z różnych ośrodków naukowych w Polsce (Warszawa, Kraków, Poznań, Toruń, Szczecin, Bydgoszcz, Lublin etc.),

- tworzy i wykorzystuje także sieć współpracy z instytucjami: kultury (m.in. Instytut Kultury Miejskiej, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Narodowe Centrum Kultury, lokalne ośrodki upowszechniania kultury, muzea, biblioteki etc.), organizacjami pozarządowymi z regionu i spoza Pomorza, samorządami, ośrodkami badawczymi itd., włączając przedstawicieli tych środowisk do działań animacyjnych (warsztaty, dyskusje, wizyty studyjne, debaty lokalne etc.); w ponad 20 różnego rodzaju wydarzeniach, zrealizowanych przez osoby z zespołu, uczestniczyło łącznie ok. 500 osób reprezentujących różne środowiska, które mogły zapoznać się nie tylko z wynikami badań, ale także posiąść praktyczną wiedzę dotyczącą aktywności kulturalnej, animacji, wzmacniania lokalnej tożsamości, ochrony dziedzictwa, tworzenia narzędzi rozwoju lokalnego etc.,

- dba o upowszechnianie informacji o realizowanych projektach oraz ich wynikach, budując tym samym markę Uniwersytetu Gdańskiego i własnego środowiska badawczego – świadczą o tym liczne artykuły m.in. na łamach „Dziennika Bałtyckiego”, „Gazety Wyborczej”, w prasie lokalnej, w portalach i mediach społecznościowych

III. Ważną cechą działalności osób skupionych wokół PCBnK jest kształtowanie umiejętności pracy zespołowej – tworzenie projektów badawczych, pisanie wspólnych tekstów, zdobywanie umiejętności redakcyjnych, koordynacja działań, organizacja konferencji, debat i warsztatów, pozyskiwanie środków etc. Służą temu liczne (łącznie już kilkadziesiąt) seminariów i spotkań dyskusyjnych zespołu, w trakcie których omawiane są nie tylko kwestie organizacyjne, ale przede wszystkim teoretyczne i metodologiczne.

W tym kontekście bardzo istotną cechą zespołu jest przyciąganie do współpracy osób z innych dyscyplin (etnologia, kulturoznawstwo, historia etc.) oraz osób, które są badaczami, ale nie pracują akademicko. Do tego należy dodać fakt intensywnego włączania do różnych działań doktorantów i studentów, dzięki czemu możliwa jest międzypokoleniowa transmisja wiedzy i doświadczenia.

IV. Członkowie zespołu, uczestniczący w badaniach, publikujący ich wyniki i nabywający nowej wiedzy, wykorzystują ją w praktyce, angażując się w pracy ciał doradczych (Rada Gdańskiej Kultury, Pomorska Rada Kultury, rady muzealne i rady programowe instytucji kultury), w zespołach eksperckich (pracując m.in. nad strategiami Gdańska i Województwa Pomorskiego oraz w tworzeniu programów operacyjnych do nich), w różnego rodzaju projektach animacyjnych (np. Bardzo Młoda Kultura, Bytowskie Forum Animatorów Kultury, Metropolitarne Forum Kultury itp.), w debatach i dyskusjach (m.in. Pomorska Debata o Kulturze, Pomorski Kongres Kultury itp.) oraz w procesie kształcenia pracowników sektora kultura (prowadzenie zajęć na studiach podyplomowych dotyczących zarządzania w kulturze, spotkania warsztatowe w instytucjach kultury). Te rozmaite fora służą nie tylko prezentacji wyników badań, ale bywają także okazją to praktycznego ich „testowania”. Tworzą również okazję do lepszego poznania życia kulturalnego w różnych ośrodkach (od metropolii po małe wsie), uwrażliwiając na jego różnorodność. Dają również możliwość nawiązywania sieci współpracy.

V. Projekty badawcze zespołu i kluczowe efekty ich realizacji

1.

Poszerzenie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora, 2011-2012, grant MKiDN, program „Edukacja Kulturalna i Diagnoza Kultury”, priorytet „Obserwatorium Kultury”. Partnerzy: Instytut Kultury Miejskiej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Monografie naukowe:

Poszerzenie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora kultury w Gdańsku, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2012. Autorzy: S. Czarnecki, M. Dzierżanowski, M. Grabowska, J. Knera, L. Michałowski, C. Obracht-Prondzyński, K. Stachura, S. Szultka, P. Zbieranek.

Gdański sektor kultury „w przebudowie”: charakterystyka ilościowa, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2014. Autorzy: K. Stachura, P. Zbieranek.

Inne publikacje związane z projektem:

Poszerzenie pola kultury. Sektor publiczny wobec zmian, redakcja czasopisma „Kultura Współczesna”, numer 3(83)/2014.

Poszerzenie pola kultury. Czym jest i gdzie go szukać?, „Kultura Współczesna” nr 3(83)/2014. Autorzy: J. Knera, L. Michałowski.

Socjologia kultury w obliczu „poszerzenia”. W poszukiwaniu języka opisującego kulturę w transformacji, „Kultura Współczesna” nr 3(83)/2014. Autorzy: A. Bachórz, K. Stachura.

Przemyśleć poszerzenie. Praktycy i badacze wobec zmian, „Kultura Współczesna”, 2014, nr 3, s. 37-45 Autorzy: S. Czarnecki, C. Obracht-Prondzyński, P. Zbieranek.

Konferencja organizowana przez Zespół:

Poszerzenie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora kultury w Gdańsku, 12 listopada 2012 Gdańsk.

2.

Punkty styczne: między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa, 2013-2014, grant MKiDN, program „Obserwatorium kultury”. Partnerzy: Instytut Kultury Miejskiej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Monografie naukowe:

Punkty styczne: między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2014. Autorzy: A. Bachórz; K. Ciechorska-Kulesza; S. Czarnecki; M. Grabowska; J. Knera; L. Michałowski; K. Stachura; S. Szultka; P. Zbieranek.

W poszukiwaniu punktów stycznych. Rekonstrukcja dyskursu o problemach (nie)uczestnictwa w kulturze, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2015. Autorzy: A. Bachórz, K. Stachura.

3.

Kulturalna hierarchia. Nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna, 2015-2016, grant MKiDN, program „Obserwatorium kultury”. Partnerzy: Instytut Kultury Miejskiej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Monografia naukowa:

Kulturalna hierarchia: nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2016. Autorzy A. Bachórz, K. Ciechorska-Kulesza, M. Grabowska, J. Knera, L. Michałowski, K. Stachura, S. Szultka, P. Zbieranek.

4.

Pomorskie Poszerzenie Pola Kultury, 2017, grant Narodowego Centrum Kultury, program „Kultura – Interwencje 2017”. Partner: Nadbałtyckie Centrum Kultury

Monografie naukowe:

Przemiany pomorskiego sektora kultury 2012-2017, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk 2017. Autorzy: A. Bachórz, K. Ciechorska-Kulesza, T. Grabowski, L. Michałowski, K. Stachura, P. Zbieranek.

Pomorskie Poszerzenie Pola Kultury: dylematy – konteksty – działania, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk 2017. Redaktorzy C. Obracht-Prondzyński, P. Zbieranek

Konferencja organizowana przez Zespół:

Pomorskie poszerzenie kultury – konferencja badaczy i praktyków, 28-29 września 2017 roku

5.

Gdańszczanie A.D. 2018: pomiędzy tradycją a nowoczesnością, 2018-2019, grant Urzędu Miasta Gdańska i Gdańskiej Infrastruktury Wodno-Kanalizacyjnej. Partner: Instytut Kaszubski w Gdańsku

Monografia naukowa:

Współczesne oblicza tożsamości Gdańszczan, Gdańsk 2019, wyd. Instytut Kaszubski, Autorzy: K. Ciechorska-Kulesza, T. Grabowski, L. Michałowski, C. Obracht-Prondzyński, K. Stachura, P. Zbieranek (w druku)

Konferencje zorganizowane przez Zespół:

Oblicza gdańskich tożsamości. Jakie były, jakie są, jakie mogą być?, Gdańsk, 27-28 września 2018 roku (w numerze 3/2019 czasopisma „Miscellanea Athropologica et Sociologica” ukazał się blok materiałów oparty o tę konferencję)

6.

Tradycja dla rozwoju, 2018-2020, grant Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna.  Partner: Nadbałtyckie Centrum Kultury (w trakcie realizacji – dobyło się 6 debat lokalnych, odbędzie się ogólnopolska konferencja podsumowująca, a w końcu 2020 r. ukaże się monografia)

7.

Gdańska wspólnota obywatelska, Perspektywa kobieca, 2019-2020, grant Urzędu Miasta Gdańska przy wsparciu finansowym Portu Lotniczego. Partner: Instytut Kaszubski w Gdańsku

Oprócz badań, których efektem będzie książka, zaplanowano także organizację konferencji (czerwiec 2020) oraz wydanie bloku materiałów poświęconych tej tematyce w czasopiśmie „Miscellanea Athropologice et Sociologica”

Monografia naukowa podsumowująca cykl badań nad kulturą: Gra w kulturę. Przemiany pola kultury w erze poszerzenia, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2018. Autorzy: A. Bachórz, C. Obracht-Prondzyński, K. Stachura, P. Zbieranek.